%0 Journal Article %T ارزیابی پتانسیل دی اکسید کربن فوق بحرانی در استخراج روغن از ضایعات تن ماهیان و مقایسه آن با روش پرس مرطوب %J شیلات %I دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران %Z 2008-5729 %A طاعتی کلی, محمد مهدی %A شعبانپور, بهاره %A اجاق, سید مهدی %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 70 %N 1 %P 70-84 %! ارزیابی پتانسیل دی اکسید کربن فوق بحرانی در استخراج روغن از ضایعات تن ماهیان و مقایسه آن با روش پرس مرطوب %K ضایعات تن ماهیان %K پراکسیداسیون لیپیدی %K ترکیبات فرار %K DHA %K دی اکسید کربن فوق بحرانی %R 10.22059/jfisheries.2017.208459.934 %X روغن ماهی یکی از ارزشمندترین محصولات دریایی می­ باشد که هم به صورت تصفیه نشده برای خوراک دام، طیور و آبزیان مورد استفاده قرار گرفته و هم به واسطه داشتن اسیدهای چرب ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) می­تواند به عنوان مکمل غذایی توسط انسان مصرف گردد. در پژوهش حاضر، استخراج روغن با دو روش سیال فوق بحرانی (SFE) و پرس مرطوب (WP) از ضایعات کارخانجات کنسرو تن ماهیان، از دو دیدگاه بازدهی و کیفیت محصول، با تمرکز بر مصارف انسانی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، نسبت روغن بدست آمده از مواد خام اولیه و نیز شاخص ­ها و ترکیبات حاصل از پراکسیداسیون لیپیدی و نیز آلودگی­ های بر مبنای فلزات سمی ارزیابی شدند. نرخ بازدهی محصول و میزان رطوبت روغن اختلاف معنی­داری را در هر 2 روش نشان نداد. برخی از ترکیبات فرار مانند آلدهیدها تنها در روش WP مشاهده شد و تعداد آلکان­های یافت شده در این روش نیز بیشتر از  SFE بود. در مقابل اسید سیتریک به عنوان اسید آلی غیر لیپیدی تنها در تیمار SFE یافت گردید و DMA به عنوان عامل اصلی ایجاد بوی ویژه ماهی در هر 2 تیمار مشاهده شد. لیپیدهای خنثی اندازه گیری شده در این پژوهش (شامل استرهای واکسی، TAG، FFA و CHOL) و نیز نرخ اسیدیته اختلاف معنی ­داری را نشان ندادند. میزان DHA در پروفایل اسیدهای چرب تیمار SFE به­طور معنی ­داری بالاتر از تیمار WP بود. همچنین، میزان فلزات سمی جیوه، آرسنیک، کادمیوم و سرب نیز در تیمار SFE به­طور معنی­ داری پایین­تر از تیمار WP بود. بنابراین، نتایج حاصل از این مطالعه، حاکی از پتانسیل مناسب ضایعات تن ماهیان برای استخراج روغن ماهی در حوزه مصارف انسانی و روش SFE برای استخراج آن بود. %U https://jfisheries.ut.ac.ir/article_64212_244bc53cda1df48bde2f81b56e374cde.pdf