%0 Journal Article %T بررسی دوشکلی جنسی شکل بدن گاوماهی قفقازی Knipowitschia caucasica (Berg, 1916) با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی %J شیلات %I دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران %Z 2008-5729 %A پاتیمار, رحمان %A ایگدری, سهیل %A بهلکه, ارسلان %D 2020 %\ 12/21/2020 %V 73 %N 4 %P 497-505 %! بررسی دوشکلی جنسی شکل بدن گاوماهی قفقازی Knipowitschia caucasica (Berg, 1916) با استفاده از روش ریخت‌سنجی هندسی %K ریخت‌سنجی %K گاوماهیان %K دریای خزر %K خلیج گرگان %K تالاب گمیشان %R 10.22059/jfisheries.2020.305834.1183 %X دو شکلی جنسی پدیده­ای معمول در بین برخی آرایه­های ماهیان می­باشد که درک این پدیده در ماهیان برای مطالعات آرایه شناختی، زیست شناسی و تکامل ضروری است. باتوجه به تفاوت در الگوهای رنگی بدن بین دو جنس نر و ماده گاوماهی قفقازی، Knipowitschia caucasica، این سوال پیش می‌آید که آیا شکل بدن آن­ها نیز متفاوت می­باشد؟ از این­رو این مطالعه با هدف بررسی دوشکلی جنسی شکل بدن گاوماهی قفقازی در خلیج گرگان با استفاده ازروش ریخت­سنجی هندسی لندمارک‌پایه به اجرا در آمد. برای این منظور تعداد 120 نمونه از دو جمعیت داخل خلیج گرگان و تالاب گمیشان نمونه‌برداری گردید. سپس از سمت چپ سطح جانبی نمونه‌ها عکسبرداری و برروی تصاویر دو بعدی حاصل، تعداد 21 نقطه لندمارک تعریف و رقومی شدند. داده‌های هر دو جمعیت به­صورت جداگانه، پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از آنالیزهای چندمتغیره تابع تشخیص و T-test هتلینگ مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تفاوت معنی­داری بین شکل بدن جنس­های نر و ماده هر دو جمعیت مورد مطالعه نشان داد که درجه تمایز ریختی بین دو جنس در جمعیت تالاب گمیشان بالاتر بود. براساس الگوهای تفاوت، جنس نر دارای سر عمیق­تر، بدن کم عمق‏تر در ناحیه باله­های پشتی و ساقه دمی عمیق­تر و درازتر بود. براساس نتایج می­توان بیان داشت که دوشکلی جنسی در این گونه به­واسطه مکانیسم گزینش جنسی تکامل یافته و می­تواند به مزیت عملکردی در فرآیندهای تولیدمثلی و تحرکی جنس نر مرتبط باشد. بنابراین با توجه به وجود دوشکلی جنسی در این گونه، در مطالعات ریخت‌شناختی دو جنس باید به صورت مجزا مورد بررسی قرار گیرند. %U https://jfisheries.ut.ac.ir/article_79045_08ee18534748c51db4410390dbde3b70.pdf