مطالعه ترجیح زیستگاهی سیاه‌ماهی توئینی (Capoeta damascina) در رودخانه کُردان با استفاده از شاخص مطلوبیت زیستگاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، گروه شیلات

2 دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، صندوق پستی 4134، ایران

چکیده

زیستگاه به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل در حفاظت از گونه­ها مطرح می­باشد. زیرا با تعیین خصوصیات زیستگاهی موردپسند به­وسیله­ی گونه­های در معرض خطر، می­توان طرح­های حفاظتی ارائه کرد. بر­این اساس، مطالعه­ی حاضر به­منظور بررسی نیاز­های زیستگاهی سیاه­ماهی توئینی در رودخانه کردان انجام شده است. نمونه­برداری از سه ایستگاه اصلی در دو فصل تابستان و زمستان صورت گرفت. در طول رودخانه سه ایستگاه نمونه­برداری (بالادست، منطقه میانی و پایین دست رودخانه) منظور شد. در هر ایستگاه نیز سه تکرار به فاصله 100 متر انجام شد. در مجموع نه نقطه به منظور انجام این پژوهش درنظر گرفته شد. در هر ایستگاه در سه نقطه نمونه گیری با استفاده از جریان الکتریکی صورت گرفت. پارامترهای محیطی شامل سرعت جریان، عمق آب، دما، pH، عرض رودخانه، دانه­بندی رسوبات، قطر سنگها و میزان مواد آلی رسوبات در هر ایستگاه، اندازه­گیری شد. شاخص مطلوبیت با حداکثر امتیاز 1 برای هر پارامتر تعیین و میانگین آنها به عنوان نمایه شایستگی زیستگاه تعیین شد. تعیین رابطه بین پارامترهای محیطی و شاخص مطلوبیت با استفاده از روش مدل تجمعی تعمیم یافته صورت گرفت. این روش غیرپارامتریک میباشد. نتایج نشان داد که برای سیاه ماهی با توجه به این متغیر­های محیطی، منطقه پائین­دست رودخانه (ایستگاه سه) زیستگاه مطلوب­تری است. این روش برای ارزیابی زیستگاه با استفاده از گونه های شاخص میتواند به کار رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study on habitat preferences of Tuini fish (Capoeta damascina) using the habitat suitability index in the Kordan River

نویسندگان [English]

  • Ensieh Dolatpour 1
  • Hadi Poorbagher 2
  • Soheil Eagderi 2
  • Arash Javanshir 2
1 M.Sc. Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Associate professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

The habitat is one of the most important factors in species conservation. Since conservational plans can be set using habitat characteristics that are used by endangered species. Accordingly, the present study aimed to investigate the habitat requirements of Capoeta damascina in the Kordan River. This rivers flow in central part of the Alborz province. Along the river, three sampling stations were determined (up-, mid- and downstream). Samples were collected from the summer and the winter. Three fish samples were collected from each sampling station using electrocution. Totally, nine samples were collected. Sampling points were roughly located at a 100-m distance from each other. Environmental parameters were recorded at each station including water velocity, depth, water temperature, pH, width of the river, sediment texture, and diameter of boulders and total organic matter of sediment. Suitability indices were calculatedwith a maximum score of 1 for each environmental parameter and their average was calculated as habitat suitability index. General additive model was used to find a relationship between environmental parameters and suitability indices. Results showed that the downstream area of the river (third station) was the most favorable habitat for C. damascina. The present study may be used to assess suitability of habitats using indicating species in freshwater streams. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Habitat Preferences
  • Kordan River
  • Capoeta damascina