نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکترای زیست شناسی دریا، گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس
2
دانشیار گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس
3
دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
4
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج
5
مربی گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس
چکیده
در این مطالعه، شناسایی دوکفه ای های ماکروبنتیک چهار خور اصلی شهرستان جاسک، شامل خورهای مرکزی، شهرنو، خلاصی و گابریک و همچنین رابطه تراکم آن ها با فاکتورهای غیر زیستی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از رسوبات به صورت متوالی در طی چهار فصل از پاییز 1388 تا تابستان 1389، در 12 ایستگاه واقع در سه ناحیه دهانه، میانه و انتهای هر خور، به وسیله گرب Van Veen با سطح مقطع 04/0 متر مربع انجام گردید. فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب شامل (اکسیژن محلول، شوری، دما و کدورت) از آب رسوبات مجاور بستر، همچنین دانه بندی رسوبات و مواد آلی کل در هر ایستگاه اندازه گیری شدند. در مجموع 24 گونه متعلق به 20 جنس و 7 خانواده از دو کفه ای با غالبیت گونه های Paphia gallus (13/36 %)، Tellina sp. (32/13 %)، و Callista multiradita (35/8 %)، مورد شناسایی قرار گرفت. در بین فصول، فصل پاییز بالاترین تراکم (10900 فرد در متر مربع)، دوکفه ای ها را داشت. بیشترین تراکم دوکفه ای ها مربوط به ایستگاه میانه خور مرکزی در فصل پاییز با 3650 فرد در متر مربع بود. نتایج حاصل از محاسبه شاخص تنوع گونه ای شانون- وینر بین 0 تا 2/2 متغیر بود و بالاترین عدد این شاخص مربوط به میانه خور مرکزی در فصل بهار می باشد. نتایج حاصل از آنالیز چند متغیره (RDA)، همبستگی معنی داری بین فراوانی گونه های دوکفه ای با اکسیژن محلول، ماسه متوسط، فصل بهار، پاییز و خور مرکزی نشان داد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Effects of Environmental Factors on Community Structure of Macrobenthic Bivalves in the Marine Protected Area of Jask (Gulf of Oman) Using the Redundancy Analysis (RDA)
نویسندگان [English]
-
Asieh Soleimanirad
1
-
Ehsan Kamrani
2
-
Hadi Poorbagher
3
-
Morteza Bahremand
4
-
Musa Keshavarz
5
1
Ph.D. student, Marine Biology Department, Faculty of Basic Science, University of Hormozgan, Badar Abbas, Iran
2
Associate Professor, Faculty of Science, University of Hormozgan, Badar Abbas, Iran
3
Associate Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
4
Islamic Azad University, the Karaj Branch, the Young Researchers and Elites Cub, Karaj, Iran
5
Instructor, Faculty of Science, University of Hormozgan, Badar Abbas, Iran
چکیده [English]
In this study, macrobenthic bivalves were identified at 12 stations located in four regions (Markazi, Shahr no, Khalasi, and Gabrik creeks). The relationships between density of bivalves and non-biological factors were examined, as well. Sampling of sediments was done seasonally from autumn 2009 to summer 2010, by 0.04 m2 Van Veen Grab, in three stations including mouth, middle and end of each creek. Water physicochemical parameters (including dissolved oxygen, salinity, temperature and turbidity), as well as sediment grain size, and TOM (Total Organic Matter), were measured at each station. A total of 24 species belonging to 20 genera and 7 families were identified that was dominated by Paphia gallus (36.13%), Tellina sp. (13.32%), and Callista multiradita (8.35%). At different seasons, the highest density of bivalves was observed in the autumn with total of 10900 pcs per m2. The highest density of bivalves was observed in mid station of Markazi creek, in the autumn, with total of 3650 pcs per m2. The diversity index, Shannon – Wiener, showed a range between 0 to 2.2, and the maximum value of this index was observed in mid station of Markazi creek in the spring. The results of multivariate analysis (RDA), showed a significant correlation between abundance of bivalves species and dissolved oxygen, medium sand, spring, autumn and Markazi creek.
کلیدواژه‌ها [English]
-
environmental factors
-
Bivalves
-
Creek
-
Jask
-
RDA
)