مطالعه جایگاه رده‌بندی سیاه‌ماهی Capoeta aculeata در قنوات نائین-اردستان، حوضه نمک و رودخانه‌های حوضه کارون با استفاده از ژن COI

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه شیلات و محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

2 دانشیار گروه شیلات و محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

3 دانشیار گروه ژنتیک، دانشکده زیست شناسی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

4 کارشناس اداره شیلات استان کرمانشاه، ایران.

5 دانشیار گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

در این مطالعه جمعاً 18 قطعه ماهی از گونه Capoeta aculeata (9 قطعه از قنوات نائین و اردستان در استان اصفهان، 2 قطعه از قنات حوضه نمک در استان تهران و 7 قطعه ماهی از رودخانه­ های ماربر، دوپلان و آب­ونک (حوضه کارون) و چنار خشکه (حوضه کر) در استان لرستان) به­ منظور تهیه توالی بارکد مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه توالی انتهای 5’ ژن سیتوکروم اکسیداز زیرواحد 1 (COI) تهیه شد. در مجموع 5 هاپلوتایپ به ­دست آمد. هاپلوتایپ­ های مشاهده شده در قنوات اردستان و قنوات استان تهران کاملاً مشابه بودند که این تشابه می­ تواند نشان­ دهنده منشأ یکسان ماهیان قنوات منطقه اردستان و قنوات نمونه ­برداری شده در استان تهران باشد. هاپلوتایپ­ های مشاهده شده در ماهیان قنوات نائین با هاپلوتایپ­های سایر نواحی تفاوت داشتند. هاپلوتایپ­ های مشاهده شده در حوضه کارون با هاپلوتایپ­ های حوضه نمک رابطه نزدیکی داشتند که این امر می تواند به نوعی نشان­ دهنده رابطه احتمالی دو حوضه یادشده در گذشته باشد. میزان تمایز توالی بارکد در سطح درون گونه­ ای جمعیت ­های نواحی ذکر شده بر پایه ضریب تمایز K2P برابر 0/2 تا 0/7 درصد بود. نتایج نشان داد که گونه Capoeta  دارای یک گروه تک شجره­ای بوده و در مقایسه با گونه­ های سایر جنس­ های مورد بررسی به گونه­ های جنس Luciobarbus  نزدیک­تر بود. انشقاق این گونه از C. capoetaدر حدود 4/42 تا 5/1 میلیون سال قبل برمی­ گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Systematic Status of Capoeta aculeata in Qanats of Naieen-Ardestan, Namak and Karun Basins (Iran) Using the Gene COI

نویسندگان [English]

  • Osameh Babaei 1
  • Iraj Hashemzadeh Hashemzadeh Segherloo 2
  • Razieh Pourahmad 3
  • Mojtaba Pouria 4
  • Asghar Abdoli 5
1 MSc. Department of Fisheries and Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, Shahrekord University, Shahrekord, Iran.
2 Associate professor, Department of Fisheries and Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, Shahrekord University, Shahrekord, Iran.
3 Associate Professor, Department of Genetics, Faculty Bilogy, Shahrekord University, Shahrekord, Iran.
4 MSc, Fisheries Office of Kemanshah, Kemanshah, Iran.
5 Associate Professor, Department of Biodiversity and Ecosystem Management, Environmental Science Research institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In this study 18 Capoeta aculeata from Qanats in Namak basin, Naieen, Ardestan and rivers in Karun basin were analyzed using Cytochrome Oxidase subunit I (COI) sequences. Totally 5 haplotypes were retrieved. The observed haplotypes in Qanats of Ardestan and Namak basin in Tehran province were exactly the same and this similarity can be a sign of common origin of them. The haplotypes observed in Qanats of Naieen region were different from haplotypes observed in other regions. The haplotypes observed in Karun and Namak basins were closely related. This close affinity can be indication of a past possible connection between the two basins. The K2P divergence among the haplotypes in the studied regions varied between 0.2-0.7 percent. The results showed that Capoeta group is a monophyletic group with close affinity to the species of the genus Luciobarbus compared to other genera analyzed here. The divergence of Capoeta aculeata from C. capoeta seems to be occurred about 4.24-5.1 MYA. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Systematics
  • Qanats
  • Capoeta aculeata
  • COI gene
  • Naieen
  • Ardestan
  • Namak
  • Karun