ارزیابی پتانسیل دی اکسید کربن فوق بحرانی در استخراج روغن از ضایعات تن ماهیان و مقایسه آن با روش پرس مرطوب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فرآوری محصولات شیلاتی، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

2 استاد گروه فرآوری محصولات شیلاتی، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

3 استادیار گروه فرآوری محصولات شیلاتی، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

چکیده

روغن ماهی یکی از ارزشمندترین محصولات دریایی می­ باشد که هم به صورت تصفیه نشده برای خوراک دام، طیور و آبزیان مورد استفاده قرار گرفته و هم به واسطه داشتن اسیدهای چرب ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA) و دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) می­تواند به عنوان مکمل غذایی توسط انسان مصرف گردد. در پژوهش حاضر، استخراج روغن با دو روش سیال فوق بحرانی (SFE) و پرس مرطوب (WP) از ضایعات کارخانجات کنسرو تن ماهیان، از دو دیدگاه بازدهی و کیفیت محصول، با تمرکز بر مصارف انسانی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور، نسبت روغن بدست آمده از مواد خام اولیه و نیز شاخص ­ها و ترکیبات حاصل از پراکسیداسیون لیپیدی و نیز آلودگی­ های بر مبنای فلزات سمی ارزیابی شدند. نرخ بازدهی محصول و میزان رطوبت روغن اختلاف معنی­داری را در هر 2 روش نشان نداد. برخی از ترکیبات فرار مانند آلدهیدها تنها در روش WP مشاهده شد و تعداد آلکان­های یافت شده در این روش نیز بیشتر از  SFE بود. در مقابل اسید سیتریک به عنوان اسید آلی غیر لیپیدی تنها در تیمار SFE یافت گردید و DMA به عنوان عامل اصلی ایجاد بوی ویژه ماهی در هر 2 تیمار مشاهده شد. لیپیدهای خنثی اندازه گیری شده در این پژوهش (شامل استرهای واکسی، TAG، FFA و CHOL) و نیز نرخ اسیدیته اختلاف معنی ­داری را نشان ندادند. میزان DHA در پروفایل اسیدهای چرب تیمار SFE به­طور معنی ­داری بالاتر از تیمار WP بود. همچنین، میزان فلزات سمی جیوه، آرسنیک، کادمیوم و سرب نیز در تیمار SFE به­طور معنی­ داری پایین­تر از تیمار WP بود. بنابراین، نتایج حاصل از این مطالعه، حاکی از پتانسیل مناسب ضایعات تن ماهیان برای استخراج روغن ماهی در حوزه مصارف انسانی و روش SFE برای استخراج آن بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Assessment the Potential of Supercritical Carbon Dioxide on Extraction of Oil from Tuna By-products and Comparison with Wet Pressing Method

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Taati Keley 1
  • Bahareh Shabanpour 2
  • Seyed Mehdi Ojagh 3
1 Ph.D student, Fish processing and technology department, Faculty of Fisheries and Natural resources, Gorgan University of agriculture sciences and natural resources, Gorgan, Iran.
2 Professor, Fish processing and technology department, Faculty of Fisheries and Natural resources, Gorgan University of agriculture sciences and natural resources, Gorgan, Iran.
3 Assistant Professor, Fish processing and technology department, Faculty of Fisheries and Natural resources, Gorgan University of agriculture sciences and natural resources, Gorgan, Iran.
چکیده [English]

Fish oil is one of the most valuable marine products. It is used as unrefined oil in animal, poultry and aquatic organisms feed. Also, fish oil has high amount of Eicosapentaenoic acid (EPA) and Docosahexaenoic acid (DHA) and can be used as a food supplement by human. The purpose of this project was oil extraction by supercritical fluid extraction (SFE) and wet pressing (WP) methods from by-products of canned tuna factories. Yield (%) and quality of obtained oil were studied (with focus on human consumption). For this aim, extracted oil from raw materials were evaluated to determine different indices, formed compounds as results of lipid peroxidation and pollutant content based on toxic metals. Yield (%) and moisture content of oils did not show significant different in both methods. Some of volatile components such as aldehydes were detected in WP method and the number of detected alkanes in WP treatment was higher than SFE. On the contrary, acetic acid as a non-lipid acid was detected in SFE treatment. DMA as responsible for the highest level of fishy odor was detected in SFE and WP. Neutral lipids (such as wax esters, TAG, FFA and CHOL) and acidity value did not show significant different between treatments. The amount of DHA in fatty acids profile was higher in SFE methods in comparison with WP. Also, the amounts of toxic metals such as Hg, As, Cd and Pb in SFE treatment were significantly lower than WP. Thus, the results of this study showed tuna by-products have appropriate potential to extract oil for human consumption and SFE is a good process to extract it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tuna by-products
  • Lipid Peroxidation
  • Volatile components
  • DHA
  • Supercritical CO2
شیلات
دوره 70، شماره 1
خرداد 1396
صفحه 70-84

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار