زمینه های خواست ملی و بین المللی حفاظت از ماهیان خاویاری (جایگاه رای وحدت رویه شمارۀ 632 دیوان عالی کشور)

نوع مقاله : مروری

نویسنده

گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

حقوق حفاظت ماهیان خاویاری نه یک حقوق ملی تمام عیار و نه یک پدیدۀ حقوقی ناب است. این حقوق با داده‌های پژوهشی و علمی که دانشمندان علوم شیلات و محیط زیست فرا رو می-نهند، گره خورده است. از سوی دیگر، چشم‌داشت‌های بین المللی در حقوق کنوانسیونی و الزامات حفاظت جهانی، عامل دیگری است برای گسترش نگاه حمایتی شدیدتر به این جانوارنِ ارزشمند. چنین است که با ملی شدن شیلات در کشور ما از یکسو، و رشد انتظار از دریای خزر برای رفع فقر، توسعه تجارت، رشد صنایع نفت و گاز و به طور کلی، افزایش قدرت و توانایی تصرف بشر در طبیعت این دریا و آلودگی بی مرز کرانه‌ها از سوی دیگر، پژوهش‌های ملی و اقدامات بین المللی برای حفظ و نجات این جانوران ارزشمند اهمیت یافته است. همچنین، مقنن ایرانی بزه صید غیرمجاز ماهیان خاویاری، را جرمی اقتصادی دیده است. این نگرش و گرایش در رای وحدت رویه شمارۀ 632 هیات عمومی دیوان عالی کشور، نیرومندتر شده است. گرچه اینک به درستی بزه صید غیرمجاز این ماهیان جرمی اقتصادی و قاچاق است، ولی، مواجهۀ حقوق ملی و بین المللی با این بزه و تجارت، به ویژه الزامات نهادهای بین المللی مانند «اتحادیه بین المللی حفاظت طبیعت» و «کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های حیوانات و گیاهان وحشی که در معرض نابودی قرار دارند»، بی توجه به داده‌های دانشمندان علوم شیلات و محیط زیست هر کناره و منطقه، کارآمد و کارِگر نیست. رای عالی‌ترین مرجع قضایی به عنوان نمود بارز نوع نگرش محلی که دربارۀ انواع برخورد خفیف و شدید در قوانین صادر شده است. ارادۀ سیاسی قانونگذاران و تصمیم سازان ایرانی تا اندازه‌ای به این ابعاد ملی، بین‌المللی، داده‌های دانش شیلات از نگاه حفاظت گونه و پاسداری محیط زیست زیستگاه طبیعی و مبارزه با آلودگی و سرانجام نگرش اقتصادی به صید و تجارت سیاه این ماهیان، توجه خوبی داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Grounds of National and International Demand for Strogen Caviar Fishes in Caspian Sea (The Place of Unification Judgment No 632 of Supreme Court)

نویسنده [English]

  • Hassan Mohseni
Private & Islamic Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran
چکیده [English]

Law of Sturgeon Caviar protection are neither a full-fledged national Law nor a purely legal matter. These Law are tied to Research and Scientific Data proposed by fisheries and environmental scientists, and are built on three pillars, each of which alone is not enough to rely on. International Perspectives on Conventional Law are another factor in expanding the protection of these valuable animals. Thus, with the nationalization of fisheries in our country on the one hand, and the growth of expectations from this sea to alleviate poverty and expanding the trade and oil and gas exploitation industries and in general, increase of the power and ability to capture and have possession on the nature of this sea and borderless pollution on the other hand, national research and international efforts were made to preserve and survive.The result of this research is that although it is now an Economic and Smuggling crime the illegal catch these fish, but the national and international law faces this crime and trade, especially the requirements of international institutions such as International Union for Conservation of Nature (IUCN) and the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES) is not efficient and effective, regardless of the data of fisheries scientists and environmentalists in any region. The decision of the Supreme Court as an excellent reaction of local authorities that has been issued regarding about the types of mild and severe violations of the law is important here, given the international requirements. It can be said that the political will of Iranian legislators and decision makers to some extent is consistent to these national, international dimensions, fisheries scientific data from the point of view of species protection and environmental protection of natural habitat and fight against pollution and finally economic attitude to fishing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extinction
  • Pollution
  • Illegal fishing
  • National and International Legal Response
  • Caspian Sea
  • Sturgeon fish