تنوع ریختی جمعیت‌های کفال پوزه باریک Chelon saliens (Risso, 1810) در بخش جنوبی حوضه دریای خزر با استفاده ازروش ریخت‌سنجی هندسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، پژوهشکده آبزی پروری آب‌های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی

2 دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دانشیار پژوهشکده آبزی‌پروری آب‌های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

4 دانشجوی دکتری گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

10.22059/jfisheries.2023.91487

چکیده

مطالعه و بررسی گونه‌های غیر بومی در راستای حفاظت از ذخایر سایر گونه‌ها حائز اهمیت است. این مطالعه، به‌منظور بررسی تغییرات ریختی جمعیت‌های ماهی کفال پوزه باریک (Chelon saliens) از حوضة جنوبی دریای خزر به‌اجرا درآمد، بدین‌منظور، در طی سال‌های 1400-1399 با استفاده از تور پره، تعداد 238 قطعه از 7 ساحل مختلف شامل آستارا (35 نمونه)، تالش (45 نمونه)، بندر انزلی (50 نمونه)، کیاشهر (33 نمونه)، لنگرود (15 نمونه)، چابکسر (40 نمونه) و ساری (13 نمونه) صید شدند. پس از عکس‌برداری از سمت جانبی نمونه‌ها، تعداد 14 نقطه لندمارک روی تصاویر دوبعدی نمونه‌ها تعریف و رقومی‌سازی شد. داده‌های حاصل از شکل بدن پس از آنالیز پروکراست، با استفاده از آنالیزهای آماری از جمله تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA)، تحلیل همبستگی کانونی (CVA) و تحلیل خوشه‌ای (CA) مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین الگوهای تغییر شکل هر جمعیت نسبت به شکل میانگین جمعیت‌ها در شبکة تغییر شکل مصورسازی شد. نتایج نشان داد که بین جمعیت‌های مورد مطالعه از لحاظ ریختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. بیشترین فاصله ماهالانوبیس و پروکراست به‌ترتیب بین جمعیت‌های لنگرود و ساری به‌دست آمد. عمده تفاوت‌های ریختی مشاهده شده نیز مربوط به موقعیت دهان، اندازة سر، عمق بدن و طول ساقة دمی بود که این تغییرات، انعطاف‌پذیری ریختی بالای این گونة غیر بومی در بخش‌های مختلف حوضة دریای خزر وابسته به زیستگاه را بیان می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Morphological variation in Leaping mullet populations, Chelon saliens (Risso, 1810) in the southern part of the Caspian Sea basin using geometric morphometric method

نویسندگان [English]

  • Keyvan Abbasi 1
  • Soheil Eagderi 2
  • Siamak Bageri 3
  • Jamal Rahimi 4
  • Seyed Mehrdad Hasani Azhdari 4
  • Akbar Pourgholami-Moghaddam 4
1 Assistant Professor, Inland Waters Aquaculture Research Center, Iranian Fisheries Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Bandar Anzali, Iran
2 Associate Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3 Associate Professor, Inland Waters Aquaculture Research Center. Iranian Fisheries Sciences Research Institute. Agricultural Research, Education and Extension Organization, Bandar Anzali, Iran
4 Ph.D. Student,, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]

It is important to study and investigate exotic species to protect their stocks. This study was carried out to investigate the morphological change in Chelon saliens populations from southern basin of the Caspian Sea. For this purpose, during 2020-2021, by beach seine nets, 238 specimens were collected from seven costs including Astara (35 samples), Talash (45 samples), Bandar Anzali (50 samples), Kiashahr (33 samples), Langaroud (15 samples), Chaboksar (40 samples) and Sari (13 samples). After imaging the lateral view of the samples, some 14 landmark-points were defined and digitized on the two-dimensional images. The body shape data after generalized procraust analysis were exposed to statistical analysis including principal component analysis (PCA), canonical variate analysis (CVA) and cluster analysis (CA). Also, the deformation patterns of each population related to consensus shape of the populations in the deformation grids were illustrated. The results showed that there is a significant difference among the studied populations in terms of morphology. The highest Mahalanobis and Procraust distances were obtained in Langaroud and Sari, respectively. The main morphological differences were related to the position of the mouth, head size, body depth and caudal peduncle length, indicating the high morphological flexibility of this exotive species in adaptation with different habitats of the Caspian Sea basin.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Morphology
  • Chelon saliens
  • Caspian Sea basin
  • Exotic species
Abbasi, K., 2017. Fishes of Guilan. The Encyclopedia of Guilan Culture and Civilazation 66, 206. (In Persian)
Abdoli, A., Naderi, M., 2008. Biodiversity of fishes in southern region of the Caspian Sea. Abzeeyan Publication, Tehran. Iran. 242 p. (In Persian)
Abbasi, K., Mouludi-Saleh, A., Eagderi, S., Bagheri, S., Sarpanah, A., Pourgholami-Moghaddam, A., 2022. Investigation of morphological changes in golden mullet, Chelon auratus (Risso, 1810) from the southern Caspian Sea basin using geometric morphometric technique. Taxonomy and Biosystematics. In Press. (In Persian)
Coad, B.W., 2006. Endemicity in the freshwater fishes of Iran. Iranian Journal of Animal Biosystematics 1(1), 1-13.
Eagderi, S., Mouludi-Saleh, A., Ahmadi, S., Javadzadeh, N., 2019. Phenotypic plasticity of the body shape in Prussian carp (Carassius gibelio), in response to lentic and lotic habitats using geometric morphometric technique. Iranian Scientific Fisheries Journal 29(1), 49-58. (In Persian)
Eagderi, S., Mouludi-Saleh, A., Esmaeli, H.R., Sayyadzadeh, G., Nasri, M., 2022. Freshwater lamprey and fishes of Iran; a revised and updated annotated checklist-2022. Turkish Journal of Zoology 46(6), 500-522.
Esmaeili, H.R., Abbasi, K., 2021. Checklist of Fishes of the Caspian Sea Basin: Land of Wetlands. In Southern Iraq's Marshes (pp. 319-349). Springer, Cham.
Guill, J.M., Hood, C.S., Heins, D.C., 2003. Body shape variation within and among three species of darters (Perciformes: Percidae). Ecology of Freshwater Fish 12(2), 134-140.
Hammer Ø., Harper D.A.T., Ryan, P.D., 2001. Past: paleontological statistics software package for education and data analysis. Palaeontologia Electronica 4(4), 1-9.
Kazancheev, E.N., 1981. Fishes of the Caspian Sea and its watershed area. Moskva. 167 p.
Keivany, Y., Nasri, M., Abbasi, K., Abdoli, A., 2016. Atlas of inland water fishes of Iran. Iran Department of Environment Press. 218 p. (In Persian).
Klingenberg C.P., 1998. Heterochrony and allometry: the analysis of evolutionary change in ontogeny. Biological Reviews 73(1), 79-123.
Kouhee, S., Alavi-Yeganeh, M., Ghasemzadeh, J., 2018. Molecular and Morphological Comparison of Two Species of Mugilidae in Southern Coast of The Caspian Sea; Golden grey mullet (Liza aurata; Risso,1810) and leaping mullet (Liza saliens; Risso,1810). Journal of Fisheries Science and Technology 7(3), 231-237. (In Persian)
Mouludi-Saleh, A., Keivany, Y., Jalali, S.A.H. 2017. Geometric morphometric comparison of Namak Chub (Squalius namak, Khaefi et al., 2016) in Rivers of Lake Namak Basin of Iran. Research in Zoology 7(1), 1-6.
Mouludi-Saleh, A., Keivany, Y., Jalali, S.A.H., 2018. Biometry of Chub (Squalius namak Khaefi et al. 2016) in rivers of Namak Basin. Experimental Animals Biology 7(1), 107-118. (In Persian)
Mouludi-Saleh, A., Eagderi, S., Poorbagher, H., Kazemzadeh, S., 2019. The effect of body shape type on differentiability of traditional and geometric morphometric methods: A case study of Channa gachua (Hamilton, 1822). European Journal of Biology 78(2), 165-168.
Mouludi-Saleh, A., Eagderi, S., Abbasi, K., Nasri, M. 2022. Validation of two sympatric fish species of chub, Petroleuciscus ulanus and Urmia bleak, Alburnus atropatenae, based on morphologic characters in Mahabad-chai Urmia Chai River. Nova Biologica Reperta 8(4): 289-296. (In Persian).
Mousavi-Sabet, H. 2019. Exotic ornamental fishes in Iranian inland water basins: an updated checklist. Journal of Animal Diversity 1(1): 1-10.
Nasri, M., Eagderi, S. and Farahmand, H., 2015. Interspecies morphological variation of Cyprinion watsoni (Day, 1872) from southern and southeastern inland water basins of Iran based on Geometric morphometric method. Journal of Applied Ichthyology Research 2(2), 1-14. (In Persian)
Nematpasand, E., Abdollahpour, H., Abbasi Ranjbar, K., Ahmadi, S.M., 2014. Investigating Morphometric and Meristic of Leaping Mullet (Liza saliens Risso, 1810) in the coast of Bandar Anzali. Journal of Applied Ichthyological Research 2(3), 101-111. (In Persian)
Radkhah, A.R., Poorbagher, H.P., Eagderi, S., 2016. Investigation of morphological differences of Capoeta capoeta populations in the upstream and downstream of Zarinerood River in Urmia Lake Basin. Journal of Animal Environment 8(3), 167-174. (In Persian)
Rajput, V., Johnson, J.A., Sivakumar, K., 2013. Environmental effects on the morphology of the Snow Trout Schizothorax richardsonii (Gray, 1832). Taprobanica: Journal of Asia-Pacific Biodiversity 5(2), 102-110.
Ricklefs, R.E., Cox, G.W., 1977. Morphological similarity and ecological overlap among passerine birds on St. Kitts, British West Indies. Oikos 29, 60-66.
Secer, B., Mouludi-Saleh, A., Eagderi, S., Poorbagher, H., Cicek, E., Sungur, S., 2022. Phenotypic Plasticity of Angora Loach, Oxynoemacheilus angorae (Steindachner, 1897) in Inland Waters of Turkey. Iranian Journal of Science and Technology, Transactions A: Science 46(5), 1317-1326.