بررسی فاکتورهای محیطی مؤثر در پراکنش سگ‌ماهی جویباری (Oxynoemacheilus bergianus) در رودخانة کردان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

4 استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد

چکیده

به منظور بهره‌برداری پایدار و حفظ تنوع زیستی اکوسیستم‌های رودخانه‌ای، که در اثر فعالیت‌های انسانی دستخوش تغییرات درخور توجهی شده‌اند، شناخت نیازهای زیستگاهی گونه‌های ساکن آنها ضروری است. رودخانة کردان، یکی از رودخانه‌های حوضة دریاچة نمک، از ارتفاعات استان البرز سرچشمه می‌گیرد و یکی از محیط‌های پراکنش ماهی بومی Oxynemacheilus bergianus است. این رودخانه تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی از قبیل کشاورزی، سدسازی و طبیعت‌گردی قرار گرفته است. نیازهای زیستگاهی این ماهی و تأثیرات فعالیت‌های انسانی، با پایش کل رودخانة کردان، در 68 ایستگاه بررسی شد. بر پایة بهترین مدل انتخاب‌شده، با توجه به معیار اطلاعاتی آکایکه (AIC)‌، متغیرهای ارتفاع، عرض رودخانه، سرعت جریان آب و اندازة ذرات بستر عوامل تعیین‌کننده‌ای در حضور ماهی O. bergianus بودند. همچنین، سایر مدل‌هایی که بر پایة معیار اطلاعاتی آکایکه، به‌منزلة مدل‌های مناسب، تعیین شدند نشان دادند که دو متغیر ارتفاع و عرض رودخانه مهم‌ترین متغیرهای مستقل مؤثر در حضور این گونه‌اند. بنابراین، فعالیت‌های انسانی که در رودخانة کردان در حال انجام است، و سبب تغییر در ویژگی‌های محیطی مانند عرض، عمق، بستر و سرعت جریان رودخانه می‌شود، می‌تواند حضور و پراکنش سگ‌ماهی جویباری را در این رودخانه تحت تأثیر قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the environmental factors affecting the distribution of the Loach (Oxynoemacheillus bergianus) in Kordan River-Iran

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Narjes Tabatabayi 1
  • Soheil Eagderi 2
  • Mohammad Kaboli 2
  • Arash Javanshir 3
  • Iraj Hashemzadeh Saqarlu 4
  • Mazaher Zamani 1
1
2
3
4
چکیده [English]

In order to sustainable exploitation and conservation of biodiversity of riverine ecosystems, which have been exposed to considerable modifications caused by anthropogenic activities, it is necessary to understand the habitat requirements of the species inhabiting these ecosystems. Kordan River of the Namak Lake basin, originates from the highlands of the Alborz Province, and is one of the environments inhabited by the native Angora loach, Oxynemacheilus bergianus. This river has been exposed to anthropogenic activities such as agriculture, dam construction and ecotourism. Habitat requirements of this species and the impacts of anthropogenic effects were determined in 68 stations along the Kordan River. According to the best model selected based on the Akaike Information Criterion (AIC), the variables including altitude, river width, flow rate and the size of the substrate material were determining factors for the presence of this species. Other models which were, also, suitable based on AIC values, showed that the altitude and river width are the most important independent variables affecting the presence of the species. Therefore, the anthropogenic activities being held in Kordan River and bringing up the changes in river width, depth, substrate and the flow rate, can affect the presence and distribution of Oxynoemacheilus in the mentioned river.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Loach
  • Oxynemacheilus bergianus
  • Kordan River
  • Presence and Absence
  • Habitat requirements