اثر فیتواستروژن‌های جنیستئین و بتاسیتوسترول بر برخی شاخص‌های موثر در تولید‌مثل ماهی سفید دریای خزر (Rutilus kutum)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.

2 استاد گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

4 مجتمع تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید رجایی (سمسکنده)

چکیده

فیتواستروژن‌ها ترکیباتی طبیعی با ظرفیت تغییر عملکرد یا ساختار سیستم غدد درون ­ریز و تولید‌مثل در آبزیان هستند که در بیشتر محیط‌های آبی یافت می‌گردند. در این تحقیق، اثر دو فیتواستروژن بر برخی شاخص‌های تولید مثلی (هورمونی: تستوسترون و 17بتا-استرادیول، یونی: کلسیم و آنزیمی: آروماتاز و EROD) ماهی سفید دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 49 عدد مولد ماده ماهی سفید به مدت 21 روز در معرض  3 سطح جنیستئین و 3 سطح بتاسیتوسترول با غلظت‌های 500، 50 و 10 نانوگرم بر لیتر قرار گرفتند. از خون و بافت ماهیان در پایان آزمایش نمونه ­برداری انجام شد و سنجش فاکتورهای بیان شده بر حسب پروتکل‌های موجود اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که سطح بالای جنیستئین منجر به افزایش سطح هورمون استروژنی 17بتا-استرادیول و فعالیت آروماتاز می­ گردد. سطح بالای بتاسیتوسترول نیز سبب افزایش میزان تستوسترون و فعالیت EROD شد. هر دو فیتواسترژن بر میزان کلسیم تاثیر معنی‌داری نشان ندادند. طبق یافته‌های این تحقیق، جنیستئین در غلظت‌های بالا (500 نانوگرم بر لیتر) می‌تواند به­ عنوان محرک سیستم غدد درون ریز عمل نموده و سبب تغییر در سطح هورمون‌های استرویئدی بویژه 17بتا-استرادیول و فعالیت آروماتازی گردد. همچنین مشخص گردید که بتاسیتوسترول در غلظت 500 نانوگرم بر لیتر با القاء EROD و افزایش تستوسترون و برهم زدن عملکرد کلسترول در مسیر بیوسنتز هورمون­های جنسی می‌تواند به­ عنوان یک عامل برهم زننده سیستم غدد درون ریز به شمار آید. وجود این ترکیبات با غلظت‌های ذکر شده در رودخانه‌های منتهی به دریای خزر می‌تواند در دراز مدت بر عملکرد تولیدمثلی ماهی سفید تاثیر منفی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Genistein and β-sitosterol on Some Reproduction Indicators of Caspian Kutum (Rutilus kutum)

نویسندگان [English]

  • Davoud Mohamadrezaei 1
  • Bagher Mojazi Amiri 2
  • Mohammad Ali Nematollahi 3
  • Changiz Makhdumi 4
  • Seyad Samad Hashemi 4
1 Assistant Professor, Department of Fisheries Faculty of Natural Resources and Environmental, Malayer University, Malayer, Iran.
2 Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
3 Associate Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
4 Shahid Rajaee Fish Propagation and Culture Center, Sari, Iran.
چکیده [English]

Phytoestrogens are natural compounds with the potential to elicit negative effects on the endocrine systems and reproduction of aquatic life. In this study, the effect of Genistein and β-sitosterol on some reproduction indicators of Caspian Kutum (testosterone, 17β-estradiol, aromatase and EROD) were studied. A total of 49 none-ripened Kutum’s exposed to 3 different levels of Genistein and β-sitosterol (10, 50, 500 ng/l respectively). After 21 days, serum, liver and ovary were sampled and mentioned parameters were measured according to exist protocols. The result showed high level of Genistein lead to increased 17β-estradiol and aromatase activity. Also, treated fish with β-sitosterol showed high level of testosterone and EROD induction. While, both of them had no significant effect on Ca++ level. According to this study, high concentration of Genistein (500 ng/l) could act as a stimulant endocrine system and might cause changes in steroid hormone levels and aromatase activity. It was also found that the same concentration of β-sitosterol could induce EROD activity and increasing testosterone level. It could alter biosynthesis of sex hormones and disrupt the function of endocrine system. It seems that these compounds could effect on the endocrine system of Kutum and reduce reproduction performance of Kutum in the long period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Genistein
  • β-sitosterol
  • Caspian kutum
  • Steroid hormones
  • Ca++
  • EROD
  • Aromatase activity