اثر برخی دترژنت ها (سورفکتانت های آنیونی) بر درصد تفریخ، میزان ناهنجاری لارو و هورمون کورتیزول جنین در ماهی زبرا (Danio rerio)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 استاد گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دا.تهران-اکولوژی مولکولی، بیوتکنولوژی مولکولی آبزیان

چکیده

آلودگی منابع آبی با دترجنتها یکی از جدی‌ترین مسائل درعرصه بهداشت و سلامت اکوسیستمهای آبی میباشد. ورود شوینده‌ها به فاضلاب به لحاظ بروز مسائل و عوارض متعدد چون پدیده مغذی شدن و تجزیه ناپذیری گروه سخت شوینده‌ها و ایجاد کف و... سبب آلودگی منابع آبی و محیط زیست می‌شوند. ازدیاد غلظت این مواد در منابع آبی بر ماهی‌ها و سایر موجودات آبزی اثرات سوء دارد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر برخی از شوینده های آنیونی پرکاربرد بر میزان هورمون کورتیزول جنین و سپس ناهنجاری لارو در ماهی زبرا در زمان تماس با آنها بوده است. بدین منظور تخم‌های لقاح یافته ماهی زبرا را در معرض دترژنتهای مختلف همراه با یک تیمار شاهد قرار دادیم. برای سنجش میزان هورمون کورتیزول در سه مرحله تقسیم سلولی کلیویج ، گاسترولا و تفریخ از جنین در حال رشد نمونه برداری و میزان کورتیزول آن‌ها تعیین شد. بعد از تفریخ از لاروها در حال رشد در زمانهای مختلف ( نمونه برداری شده و درصد ناهنجاری آنها نیز معین گردید. نتایج به دست آمده حاکی از این موضوع است که غلظت هورمون کورتیزول در سه مرحله رشدی مورد آزمایش و لاروها از لحاظ درصد ناهنجاری (بزرگ شدن سر، انحنا در ناحیه پشتی و ساقه دمی) در تیمارهایی که در معرض دترجنت‌ها قرار گرفته‌ بودند اختلاف معنی‌داری با تیمار شاهد داشتند (P < 0.05). به طوری که بیشترین ناهنجاری (شاهد 6.67، پودر لباسشویی 36.67، مایع ظرفشویی 20، آب ژاول 13.33) در تیمار پودر لباسشویی در قسمت ساقه دمی مشاهده شد. هم‌چنین اگرچه میزان کورتیزول در تیمار شاهد از زمان لقاح تا زمان تفریخ کاهش پیدا کرد (حدأکثر 4.8 و حداقل 3.2 نانوگرم بر میلی‌لیتر)، ولی در تیمارهای که در معرض دترجنت‌ها قرار گرفته‌ بودند از بعد از لقاح تا مرحله گاسترولا با افزایش میزان کورتیزول همراه بود و بعد از آن تا زمان تفریخ کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of some detergents (anionic surfactants) on hatching percentage, larval abnormalities and embryo cortisol levels in zebrafish (Danio rerio)

نویسندگان [English]

  • jamal rahimi 1
  • Bagher Mojazi Amiri 2
  • Amirreza Abedelmdoust 3
1 Ph.D. Student, Fisheries Department, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3 Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

Water resources pollution with detergents is one of the most serious subjects in the health and well-being of aquatic ecosystem fields The consequence of entry of detergents into the waste-water in terms of the occurrence of phenomenon of trophic and indestructibility of the hard detergent groups and foam formation, etc. cause pollution of the environment and water resources. Increasing the concentration of these substances in water sources has adverse effects on fish and other aquatic organisms. The aim of this study was to investigate the effect of some commonly used anionic detergents on embryo cortisol levels and then larval abnormalities and hatching percentage in zebrafish (Danio rerio) while exposed to them. For this purpose, fertilized zebrafish eggs were exposed to various detergents (dishwashing liquid as a detergent, washing powder as a cleanser and sodium hypochlorite as a bleach) with concentrations of 1, 1, 0.25 ppm, respectively. To measure the level of cortisol in three stages of, cell division (cleavage), gastrula and hatching, samples were taken from the growing embryos and their cortisol levels were determined. After hatching, the larvae were sampled at different times (5, 10 and 15 days after hatching) and their abnormality was determined. The results show that in terms of the percentage of abnormalities (enlargement of the head, curvature in the dorsal region and tail) and cortisol concentration of treatments exposed to detergents were significantly different from control groups (P < 0.05). So that the most abnormalities (Control 6.67, washing powder 36.67, dishwashing liquid 20, bleach 13.33) were observed in the washing powder treatment. Also, cortisol levels increased from fertilization to gastrula stage and then decreased until hatching, although the amount of cortisol in the control groups decreased from fertilization to hatching (from 4.8 to 3.2 ng / ml). generally, it can be concluded that increasing the use of detergents reduces the success of reproduction and causes abnormalities in aquatic species.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Detergents
  • Anionic surfactant
  • Zebrafish (Danio rerio)
  • Cortisol hormone
  • Larval abnormality