تاثیر روش‌های مختلف خشک کردن ضایعات استخوانی ماهی تون زرد باله (Thunuus albacares) بر مواد مغذی موجود در آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران

2 استادیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران

3 دکتری تخصصی سازمان دامپزشکی استان گیلان، ایران

چکیده

افزایش جمعیت جهان، تغییر سبک زندگی و الگوی مصرف غذا، موجب افزایش تقاضای مواد غذایی با منشاء دریایی شده است. استفاده مناسب از تمامی منابع غذایی دریایی تولید شده، علاوه بر افزایش راندمان تولید، موجب تامین مواد مغذی و تغذیه پایدار انسان می­شود. ضایعات استخوانی حاصل از فرآوری آبزیان، منابعی غنی از پروتئین و عناصر معدنی ضروری است که عمدتا مورد مصرف مستقیم انسان قرار نمی­گیرند. لذا، جهت استفاده بهینه از این ضایعات، در تحقیق حاضر از استخوان­های ماهی تون زرد باله، به عنوان محصول اولیه عمده مورد استفاده درکارخانجات تولید کنسرو ماهی تون، استفاده شد و به منظور دستیابی به بهترین روش خشک کردن آنها، از 3 روش خشک کردن در هوای آزاد، خشک کردن با دستگاه آون و خشک کردن  در دستگاه فریز درایر استفاده شد. پس از تهیه پودرهای استخوان مذکور، مقدار مواد مغذی آن اعم از پروتئین خام، چربی کل، خاکستر، رطوبت و عناصر معدنی (کلسیم، فسفر و منیزیم) اندازه­گیری شد. نتایج بدست آمده حاکی از این بود که مقدار پروتئین (03/31 درصد) و خاکستر (53/49 درصد) پودر استخوان خشک شده با روش فریز درای، دارای اختلاف معنی دار با دو تیمار دیگر است (05/0>P) و عناصر مغذی بیشتری را در خود حفظ خواهد کرد. درصد رطوبت در این تیمار 55/2 درصد و کمتر از سایر تیمارها بود و نسبت به سایر روش ها اختلاف معنی دار را نشان داد (05/0>P) که نشان از فرآیند خشک شدن بهتر استخوان­ها با روش فریز درای بود. بررسی میزان کلسیم و منیزیم تیمار خشک شده با دستگاه فریز درای نیز نشان از مقادیر بیشتر و معنی دار نسبت به دو روش دیگر داشت گرچه رابطه معکوس با میزان رطوبت را نشان داد. لذا، می­توان با استفاده از روش فریز درایینگ (خشک کردن انجمادی)، اقدام به خشک کردن ضایعات استخوانی ماهی در کمترین زمان ممکن همراه با حداقل آسیب وارده به ترکیب بیوشیمیایی آن نمود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of different methods of drying bone lesions of yellowfin tuna (Thunuus albacares) on its nutrient compounds

نویسندگان [English]

  • Roholla Namdar Taleshani 1
  • Haniyeh Rostamzad 2
  • seyed Mahdi Mousavi 3
1 MSc. Student, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Sowmeh Sara, Guilan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Guilan, Sowmeh Sara, Guilan, Iran
3 Ph.D.Guilan Province Veterinary Organization. Guilan, Iran
چکیده [English]

Global human population growth, changes in lifestyle and food consumption patterns have led to an increase in demand for marine source foods production. Proper use of all produced seafood sources, in addition to increasing the production efficiency, provides nutrients and sustainable human nutrition. Bone lesions yielded from aquatic processing are rich sources of essential protein and minerals, which are mainly not intended for direct human consumption. Therefore, in order to make the best use of these valuable wastes, at the present study, for the optimal use of these valuable lesions, bone lesions of yellowfin tuna as the raw material for tuna processing factories has been used. In order to achieve the best drying method, three drying methods were considered: drying in the open air, drying in the hot air oven and drying in a freeze dryer. After providing the above-mentioned bone powders, the amount of their nutrients including crude protein, total fat, ash, moisture and main mineral elements (calcium, phosphorus and magnesium) were measured. The results showed that the amount of protein (31.03%) and ash (49.53%) of bone-dried powder by freeze drying method had a significant difference compared to other two methods (P<0.05) and It retains more nutrients in all cases. The moisture content of this treatment was 2.55% which was less than other treatments and there showed a significant difference compared to other methods (P<0.05, indicating a better drying process of bones by freeze drying method. Examination of the amount of calcium and magnesium in the freeze-dried treatment also shows higher and significant amounts of these two elements than the other two methods, however it had negative trend to rate of moisture. Therefore, method of freeze drying, was known as the shortest time for drying the fish bone and conserving its biochemical and nutrients

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freeze dryer
  • Drying
  • Bone powder
  • Bone lesions
  • tuna