تأثیر سطوح مختلف دیازینون (سم ارگانوفسفره) در شاخص‌های تحرک و ساختار ریخت‌شناسی اسپرم مارماهی دهان‌گرد خزری (Caspiomyzon wagneri)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد گروه شیلات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 استادیار گروه شیلات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 استاد گروه شیلات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

4 استادیار گروه شیلات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

مارماهی دهان‌گرد خزری (Caspiomyzon wagneri) از ماهیان بومی دریای خزر است که برای تخم‌ریزی وارد رودخانه‌های منتهی به این دریا می‌شود؛ در حالی که، با عوامل تهدیدکنندة فراوانی از جمله سموم ارگانوفسفره مواجه است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر سم دیازینون، که از عوامل مهم آلایندگی رودخانه‌های محل تکثیر طبیعی این گونه است، در شاخص‌های تحرک و ریخت‌شناسی اسپرم این گونه تا زمان رسیدن اسپرم به سطح تخمک صورت گرفت. بدین منظور اسپرم ماهیان تحت تأثیر غلظت‌های 01/0، 05/0، 1/0، 5/0، 1 و 5 میلی‌گرم در لیتر دیازینون تا زمان پایان تحرک قرار گرفتند. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش غلظت دیازینون پارامترهای حرکتی اسپرم‌ها به طور معنی‌داری کاهش می‌یابد (P<0.05). همچنین مشخص شد، تخریب ساختار اسپرم تحت تأثیر دیازینون در زمان 3 دقیقه مواجهه نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی‌داری دارد (P<0.05) که شامل افزایش طول و عرض و سطح سر، تخریب تاژک، کاهش طول تاژک و قطع تاژک است. درصد تخریب اسپرم نیز، با توجه به شاخص‌های مختلف، با افزایش غلظت دیازینون به طور معنی‌داری افزایش یافت (P<0.05) و حداکثر میزان تخریب در غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد که برای قطع تاژک 4/4 درصد، کلافی شکل‌شدن و کوتاه‌شدن تاژک 6/26 درصد، بدشکلی سر، خمیدگی، پارگی غشا و تخریب دیوارة سر اسپرم 3/15 درصد و تخریب کل اسپرم 31 درصد اندازه‌گیری شد. بنابراین، دیازینون به طور محتمل می‌تواند با ایجاد تأثیرات تخریبی در فاکتورهای تحرک و ریخت‌شناسی اسپرم، در قابلیت لقاح اسپرم‌ها تأثیرات نامطلوبی بگذارد و میزان لقاح را به صورت محسوسی کاهش دهد و تهدید جدی برای بقای این گونة نادر به حساب آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effects of Diazinon (organophosphate pesticide) on motility indices and morphological parameters of Caspian Lamprey (Caspiomyzon wagneri) sperm

نویسندگان [English]

  • Nima Nemati Mobin 1
  • Soheil Eagderi 2
  • Bagher Mojazi Amiri 3
  • Hadi Poorbagher 4
1 MSc., Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, P.O. Box 4314, Karaj, Iran
2 Assistant Professer, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, P.O. Box 4314, Karaj, Iran
3 Professor, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, P.O. Box 4314, Karaj, Iran
4 Assistant Professer, Department of Fisheries, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, P.O. Box 4314, Karaj, Iran
چکیده [English]

The Caspian Lamprey (Caspiomyzon wagneri) is native to the Caspian Sea that migrates into its rivers for spawning, while is encountered with many threats including the organophosphate pesticides pollution. This study conducted to investigate the effects of an organophosphate pesticide i.e. Diazinon, on motility indicators and morphology of sperm in Caspian Lamprey. Hence, sperm were exposed to Diazinon in concentrations of 0.01, 0.05, 0.1, 0.5, 1 and 5mg/l until the end of its motility. The results showed that increasing concentrations of Diazinon significantly reduce sperm motility (P<0.05). Increasing length, width and area of head, destruction and amputation of flagellum were significantly raised among sperm in three minutes of Diazinon exposure (P<0.05). The results also displayed that percentage of damaged sperm significantly increased according to Diazinon concentration (P<0.05) with a maximum effect at concentration of 5m/l in which the amputation of flagellum, twisting and shortening of flagellum, head deformity and destruction of sperm was recorded 4.4%, 26.6%, 15.3% and 31% respectively. Finally, this study can suggest that Diazinon effects on reproduction process of Caspian Lamprey decreasing sperm quality indicators i.e. motility and its morphological parameters. This can probably reduce the rate of fertilization in this species threatening its survival.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caspian Lamprey
  • diazinon
  • Motility
  • sperm morphology