تعیین منشأ هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای در منطقة ساحلی بوشهر با استفاده از مطالعة نسبت ترکیبات مذکور در دوکفه‌ای Barbatia helblingii

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه بیولوژی دریا، دانشکدة علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، ایران

2 استادیارگروه بیولوژی دریا، دانشکدة علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، ایران و مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دورود، دورود، ایران

3 استادیار گروه شیمی دریا، دانشکدة علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، ایران

4 استادیارگروه شیمی دریا، دانشکدة علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، ایران

5 کارشناس ارشد اداره محیط زیست بوشهر، ایران

چکیده

هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (PAHs) از آلاینده‌های پایدار اکوسیستم دریا به شمار می‌روند که از منابع مختلفی منشأ می‌گیرند و مخاطرات زیادی برای آبزیان و انسان دارند. با بررسی نسبت غلظت ترکیبات PAHs در دوکفه‌ای‌ها می‌توان به منشأ ورود آنها به دریا پی برد و اطلاعات حاصل می‌تواند در مدیریت شیلاتی و زیست محیطی به کار گرفته شود. به علت کثرت صنایع و حمل و نقل نفت در آب‌های ساحلی بوشهر به نظر می‌رسد غلظت‌های بالایی از این ترکیبات در منطقة مذکور وجود داشته باشد. این مطالعه به منظور اطلاع از غلظت و منشأ PAHs در دوکفه‌ای Barbatia helblingii در سواحل بوشهر انجام گرفت. نمونه‌برداری از صدف از 5 ایستگاه مختلف در طول ساحل بوشهر انجام شد. از هر ایستگاه 30 نمونه صدف هم‌اندازه (میانگین 35 میلی‌متر) برداشته شد. پس از هضم بافت نرم با متانول، ترکیبات PAHs با حلال هگزان استخراج سپس به کمک دستگاه HPLC اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد غلظت tPAHs در صدف مورد مطالعه 7/634- 5/129 نانوگرم بر گرم وزن خشک بوده است. غلظت tPAHs در صدف‌های مربوط به ایستگاه‌های مختلف تفاوت معنی‌داری داشت (P<0.05). صدف‌های منطقة رافائل بیشترین غلظت tPAHs و صدف‌های مربوط به منطقة آب‌شیرین‌کن کمترین غلظت ترکیبات مذکور را داشتند. نسبت ترکیبات PAHs در صدف گویای آن بود که این ترکیبات هم از سوختن نفت (منشأ پایرولیتیک) و هم از ورود مستقیم آن به دریا (منشأ پتروژنیک) ناشی می‌شوند. به نظر می‌رسد ایستگاه آب‌شیرین‌کن به علت غلظت کمتر و دسترسی زیستی پایین آلاینده‌ها محل مناسبی برای توسعة فعالیت‌های آبزی‌پروری باشد. میانگین غلظت tPAHs در صدف B.helblingii 6/421 نانوگرم بر گرم بوده است که در مقایسه با سایر دوکفه‌ای‌های مطالعه‌شده در سایر نقاط دنیا غلظت درخور توجهی بوده است و نشان‌دهندة دسترسی زیستی نسبتاً بالای این ترکیبات برای آبزیان منطقه است. با توجه به تأثیرات سوء PAHs در سلامتی انسان مطالعة این ترکیبات در ماهیان شیلاتی نیز ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Determination of Polycyclic aromatic hydrocarbons origins in coastal area of Bushehr using indices compounds ratio in Bivalve: Barbatia helblingii

نویسندگان [English]

  • Alireza Safahieh 1
  • Masoomeh Mahmoodi 2
  • Kamal Ghanemi 3
  • Yadollah Nikpour 4
  • Amir Mahdaviani 5
1 Assistant Prof. Department of Mariine Biology, Khorramshar University of Marine Science and Technology, Iran
2 Assistant Prof. Department of Mariine Biology, Khorramshar University of Marine Science and Technology, Iran and Instructor, Islamic Azad University of Doroud, Iran
3 Assistant Prof. Department of Marine Chemistry, Khorramshar University of Marine Science and Technology, Iran
4 Assistant Prof. Department of Marine Chemistry, Khorramshar University of Marine Science and Technology, Iran
5 MSc ,Bushehr Department of Environment, Iran
چکیده [English]

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are known as persistent pollutants in marine ecosystem which, originate from several sources and cause many problems for both aquatic organisms and human. The study of PAHs compounds ratio in bivalves can help to determine their source and rout of input in to the sea and such information can be used in fisheries and environmental management. Since oil related industries are well developed in Bushehr coastal waters this area is supposed to be impacted by PAHs. This study was carried out to determine the concentration of PAHs and their source in ark clams (Barbatia helblingii) along Bushehr shoreline. Samples of ark clams (Barbatia helblingii) were collected from five different stations. 30 numbers of clams in same size (mean: 35mm) were collected from each station.  They were dissected and their soft tissues were digested in methanol. PAHs content of the samples was extracted by hexane and analyzed using HPLC. Result showed that tPAHs concentration in clams ranged from 125.5 to 634.7 ng g-1(dw). Significant difference was observed between tPAHs concentration in clams belonged to different stations (P<0.05). The maximum and the minimum concentrations of PAHs were measured in clams collected from stations Rafael and Abshirinkon respectively. Results obtained from some relative ratios of single PAHs compounds indicated that Bushsher shore line receives PAHs from both pyrolytic and petrogenic origins. Due to low PAHs concentration and bioavailability in station Abshirinkon, It Appears that this site is suitable place to establish aquaculture fields. The mean concentration of tPAHs in B.helblingii was 421.6 ng g-1which was notably higher than what reported form some other bivalve species from other parts of the world, which is indication of high bioavailability of PAHs. Due to adverse effects of PAHs on human and aquatic life, study of PAHs in edible fishes is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bushehr coastline
  • fishery management
  • PAHs pollution
  • ark calm
  • B.helblingii

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار